فهرست مطالب
ممکن است با شنیدن کلمه حرز ذهنتان به جن گیری و دعانویسی و طلسم و جادو کشیده شود، اما واقعا حرز چیست؟!
شاید شما هم از افرادی باشید که تا به حال کلمه حرز را نشنیده اند؛ یا حتی ندانید حِرْزْ را چگونه تلفظ کنید.
در این مقاله سعی داریم همراهان عزیز مجموعه رضوی را با معنا و مفهوم حرز آشنا کنیم.
معنای لغوی حرز
در معاجم و لغت نامه های زبان عربی، برای کلمه حرز تعاریف و معانی متعددی بیان شده است که برخی از آنها در جدول زیر نشان داده شده است:
| متن عربی | ترجمه فارسی |
| حِرز: (اسم) | کلمه حرز اسم است |
| الجمع : أَحْرازٌ | جمع آن اَحْراز است |
| الحِرْزُ : الوعاء الحصينُ يُحفَظَ فيه الشيء | حرز، ظرف محکمی است که چیزها در آن نگهداری می‌شود |
| الحِرْزُ :المكان المنيع يلجأُ إِليه | حرز، مکان مقاوم و مستحکمی است که به آن پناه برده می‌شود |
| و الحِرْزُ :العُوذة، تميمة أو تعويذة يُكتب عليها وتُحمل لتحمِيَ حاملَها من المرض والخطر | حرز، عوذه، تمیمه یا تعویذ است که بر آن نوشته می‌شود و حمل می‌گردد تا حاملش را از مریضی و خطر محافظت کند |
| كَتَبَ لَها الْمُشَعْوِذُ حِرْزاً : أَيْ تَعْويذَةً، رُقْيَةً تَقِي حامِلَها مِنَ الشَّرِّ والْمَرَضِ كَما يَزْعُمونَ | شعبده باز برای او حرزی نوشت: یعنی تعویذ، افسون و طلسمی که حمل کننده اش را از بدی و مریضی محافظت می‌کند |
| وَضَعَتْ جَواهِرَها في حِرْزٍ أَمينٍ : في صُنْدوقٍ تَحْفظُ فيهِ الأَشْياءَ الثَّمينَةَ | جواهراتش را در حرزی امن گذاشت: صندوقی که چیز‌های ارزشمند در آن نگهداری می‌شود |
| كانَ في حِرْزٍ حَريزٍ : في مَوْضِعٍ حَصينٍ | در حرز حریزی بود: در مکانی مستحکم |
معنای حرز در اصطلاح دینی و روایی
آنچه که بیشتر در روایات درباره این مورد که حرز چیست ؟ وارد شده، دعایی است که خوانده یا نوشته می‌شود.
و به اذن الهی تاثیر خاصی برای گوینده یا حامل آن دارد و ممکن است برای استفاده از آن دستورالعمل یا اعمال خاصی سفارش شده باشد.
آیا پیامبر و معصومین علیهم السلام به استفاده از حرز سفارش کرده یا از آن نهی فرموده اند؟
بله؛
همان طور که در برخی مجموعه‌های روایی مثل کتاب بحارالانوار یا برخی کتب مستند مثل مهج الدعوات گفته شده است نه تنها ایشان برای خودشان حرز داشته اند بلکه برای نزدیکان و مراجعین هم حرزهایی را توصیه و آماده می‌نموده اند. قابل ذکر است که در کتب معتبر مشاهده می شود که هر یک از معصومین چند حرز اختصاصی داشته اند و برای مواقع متفاوت از دعا ها و احراز مختلفی استفاده می کردند.
چه الفاظی در زبان عربی استفاده شده اند که تقریبا هم معنی با حرز است؟
معاجم و روایات، در بر دارنده برخی الفاظ اند که تقریبا هم معنی با حرز است. از این الفاظ می توان به تعویذ، عوذه، تمیمه و ادعیه حُجُب اشاره کرد.
چرا در برخی از روایات برای استفاده از حرز، تعابیر منفی استفاده شده است؟
درست است!
بر خلاف روایاتی که به استفاده از حرز سفارش کرده اند یا شواهد تاریخی که نشان می‌دهد خود معصومین از حرز استفاده می‌نموده اند، در برخی از روایات به شدت از استفاده از حرز و چیز‌های شبیه به آن نهی شده است و حتی آن را مساوی با کفر دانسته اند.
پس این سوال مطرح می‌شود که دلیل این تعارض چیست؟
با کمی جست و جو در صفحات تاریخ و بررسی عقاید اقوام پیشین، پاسخ این سوال کاملا روشن می‌گردد.
در اینجا سوالی پیش می آید که واقعا حرز چیست؟
برای مشخص شدن بحث باید یک سوال مطرح کنیم:
آیا تاثیر حرز به طور مستقل مربوط به خودش است یا از آن جهت که دعا و درخواستی از خداوند است با اذن و عنایت اوست که تاثیر گذار می‌شود؟
پاسخ واضح است.
همان طور که در روایات مربوط به احراز آمده است، تاثیر حرز از جانب خداوند است و با اذن و عنایت اوست که مفید واقع می‌شوند نه اینکه خودشان به طور مستقل تاثیر داشته باشند.
به همین جهت است که مشاوران مجموعه رضوی همواره تاکید دارند که احراز تنها وسیله اند و تاثیر گذار، فقط خداوند است.
در زمان پیشینیان و بین اقوام جاهل افرادی بودند که از برخی اشیاء و سنگ ها و استخوان ها و طلسم ها و غیره استفاده می کردند.
و به صورت مستقل انتظار تاثیر، و به نحوی از آنها انتظار کار خدایی داشتند.
از این جهت است که در روایات متعددی این کار آنها مساوی با کفر دانسته شده است.
البته باید محتوای متن نوشته شده هم با قرآن و روایات مطابقت داشته باشد.
و اگر از آن ها نیز بوی شرک به مشام برسد قطعا قابل استفاده نخواهند بود.
بدون دیدگاه