چشم زخم امری پذیرفته شده در بینش و نگرش قرآنی است و در آیه ۶۷ سوره یوسف به حقانیت چشم زخم اشاره دارد.

در این آیه حضرت یعقوب به فرزندان خویش فرمان می دهد که هنگام ورود به مصر از یک دروازه شهر وارد آن نشوند و از آنجایی که فرزندان ده گانه ایشان افرادی زیبا و تنومند و جوان بودند، از ایشان می‌خواهند برای در امان ماندن از چشم زخم مردم مصر از دروازه های متعدد وارد شوند تا به چشم نیایند.

مهمترین آیه که درباره چشم زخم بدان اشاره می شود آیه ۵۱ و ۵۲ سوره قلم (و ان یکاد)  است که درباره پیامبر(ص)  گرامی آمده است. در آیه ۵۱ سوره قلم آمده است که کافران در تلاش بودند چشم زخمی به پیامبر(ص) برسانند و آن حضرت را بکشند و یا دعوتش را به تعطیلی بکشاند به همین خاطر از ساحران و جادوگران برای انجام این کار کمک گرفتند.

خداوند در این دعای می فرمایند:

و ان یکاد الذین کفروا لیزلقونک بابصارهم لما سمعوا الذکر ویقولون  انه لمجنون ( آیه ۵۱ سوره قلم)

و آنان که کافر شدند چون قرآن را شنیدند چیزی نمانده بود که تو تو را چشم بزنند و می گفتند او واقعاً دیوانه‌ای است حال آنکه قران جز جز تذکری برای جهانیان نیست.

چشم زخم در روایت رسول خدا حضرت حسن(ع) و حسین(ع) را به این کلمات تعویض داد.

اعیدکما بکلمات الله التامه و اسمائه الحسنی کلها عامه من شر کل عین لامه ومن شرحاسد اذا حسد

شما را به کلمات کامل خدا به همه نام های نیکو ترش جملگی پناه می دهم از شر هر گزنده و خزنده و اثر حرف چشم‌بد و از شر حسود آنگاه که هست می ورزد.

این حق و الرقی حق  والسحر حق والمال حق ، والطیره لیست بحق، والعدوی لیست بحق، والطیب نشره، والعسل نشره، والرکوب نشره، والنظر الی الخضره نشریه (حکمت ۴۰۰ نهج البلاغه)

چشم زخم حق است و تعویذ ( دعایی که برای دفع چشم زخم است)  نیز حق است و سحر حق است و فال( نیک) نیز حق است اما طیره (فال بد)، به حق نیست و عدوی ( اثرگذاری کسی بر دیگری در امور خرافی نیز) حق نیست.

بوی‌خوش عسل سوار شدن بر مرکب و نگاه کردن به سبزه مایه قوت و نشاط است.

پیامبر اکرم(ص) در روایتی فرمودند چشم زخم انسان صحیح و سالم را داخل قبر می کند و شتر را به دیگ می فرستد. (بحارالنور، ج ۶۳, ص ۲۶ ، ح ۲۷ )

صفوان و جمال از امام جعفر صادق(علیه السلام) نقل کرده که حضرت( ع) فرمودند:  اگر قبرستان‌ها شناخته شوند و حقایق آشکار گردند خواهید دید که اکثر مردگان با چشم زخم از بین رفته اند زیرا که چشم زخم حقیقت دارد (نهج‌البلاغه قصار ۴۰۶)

نقل است «اسماء بنت عمیس»: همسر جعفر بن ابی طالب محضر پیامبر(ص) آمد و عرض کرد من از بابت فرزندان جعفر نگرانم و می‌ترسند چشم بخورند ( چون فرزندانش خوب و خوش بیان بودند چنانکه عبدالله بن جعفر خبیر و مدیر بوده است)، آیا اجازه می‌دهید دعایی همراه آنها کنم؟ پیامبر در پاسخ فرمودند ایرادی ندارد.

دستوراتی برای رفع چشم زخم در قرآن و احادیث: خواندن سوره ناس و فلق ساده‌ترین دستور برای رفع چشم زخم است و پیامبر  ( صلی الله علیه و آله) به عنوان تعویذ این سوره ها را برای امام حسن و امام حسین می خواندند.

یکی دیگر از شیوه های پیشگیری و درمان خواندن سوره معوذتین به ویژه سوره‌ فلق است و همراه داشتن حرز امام جواد سلام الله علیها بسیار مجرد و مشهور است.

در متن حرز امام جواد آمده که آلهم یا رب الاسوا کلها و اقمع  عنه ابصار الظالمین والسنه المعاندین والمریدین له السو والضر و ….

ترجمه: پروردگار من به برکت این حرز دفع  نما از من بدی و ضرر را که از چشم ستمکاران و زبان دشمنان و دوستان به من میرسد.

تصریح امام جواد سلام الله است که چشم و نظر واقعیت دارد و باعث ضرر می گردد و گاهی با دیدن و گاهی با زبان باعث ضرروزیان می‌شود.

تعبیر امام اینکه و المعاندین و المریدین میدونی یعنی چی؟ یعنی حتی دوست و خویش و قوم انسان هم آدم را چشم میزند و اینکه از روی مهربانی و دوستی باشه نه از روی عداوت و دشمنی.

 

مطالب مرتبط